Bohdan Urbankowski (ur. 1943) jest poetą, dramaturgiem, eseistą i filozofem. Napisał m.in. biografie najwybitniejszych Polaków, będących zarazem twórcami kultury: Adama Mickiewicza, Karola Wojtyły („Trzema drogami nadziei”) oraz Zbigniewa Herberta („Poeta, czyli człowiek zwielokrotniony”). Jedna z jego ostatnich książek to monumentalna (prawie 1000 stron!) monografia zatytułowana „Józef Piłsudski – marzyciel i strateg”. W młodości Urbankowski mieszkał w Bytomiu – wraz z matką przyjechał do naszego miasta w 1945 roku. Tutaj ukończył szkołę podstawową oraz Liceum im. Jana Smolenia. Swoje związki z Bytomiem zawsze podkreśla, wiele bytomskich wątków znalazło się w jego powieści zatytułowanej „Fraktale. Ścieżka ponad drogami”.
Bohdan Urbanowski przez całe życie angażował się w działalność patriotyczną i opozycyjną. W czasach PRL-u był kilkakrotnie z powodów politycznych zwalniany z pracy. Działał m.in. w Konfederacji Polski Niepodległej. Jak czytamy na okładce jego książki: „Dokładniejsze dane o autorze znajdują się w aktach IPN, w donosach i wyciągach z donosów: TW Karola – Jana Jaśniaka, TW XA – Józefa Kurylaka, konsultanta MSW Aleksandra Nawrockiego, TW Jana – Leszka Żulińskiego, TW Marii Wolskiej – Barbary Kmicic.” Wszyscy wymienieni tutaj tajni współpracownicy SB to poeci i literaci, co pokazuje skalę infiltracji tego środowiska. Pierwszy z nich – Jaśniak – jest zresztą bytomianinem, niegdyś był działaczem PAX-u i zastępcą redaktora naczelnego tygodnika „Katolik”. Z jego akt w IPN (sygnatura: IPN Ka 0038/1143) wynika, że na Śląsk przyjechał z rodzinnego województwa łódzkiego już jako agent Służby Bezpieczeństwa. Ale to inny temat.
Przez cały czas swojej twórczości Urbankowski pisał także wiersze, które możemy nazwać patriotycznymi. Poświęcał je m.in. bohaterom walk o wolność, polskość i niepodległość. Wiersze te opublikował m.in. w tomiku „Kordian i cham”, który w skróconej wersji został wydany również jako tzw. samizdat (czyli poza obowiązującą wówczas cenzurą) w 1987 roku w Bytomiu.
Tom „Jeśli zapomnę o nich...” sumuje i gromadzi właśnie wszystkie patriotyczne wiersze Urbankowskiego. Zaczyna się od tekstów ze wspomnianego tomiku „Kordian i cham”. Następnie są teksty z cyklu „Galeria rzeźb pośmiertnych”. Otwiera go wiersz zatytułowany „Matka Boska Katyńska”, a następnie utwory poświęcone takim postaciom, jak m.in. Rejtan, Janusz Korczak, Jan Kochanowski, hetman Karol Chodkiewicz, rotmistrz Witold Pilecki. W książce znajdziemy też wiersze poświęcone postaciom bardziej współczesnym – m.in. Janowi Palachowi, czeskiemu studentowi, który dokonał samospalenia, protestując przeciw sowieckiej inwazji na Czechosłowację w 1968. W interwencji w Czechosłowacji brały wówczas również udział oddziały Ludowego Wojska Polskiego.
Potem następuje wybór wierszy z monumentalnego cyklu „Głosy”, poświęconego więźniom niemieckich obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Weimar-Buchenwald. Na koniec teksty pisane już po 1989 roku – m.in. wielokroć przedrukowywany wiersz zatytułowany „Czeczenia” poświęcony rosyjskiej pacyfikacji tego kraju. Jeden z ostatnich tekstów nosi tytuł „Na wybory 2011”. Książkę zamyka poemat „Przedwiośnie”, mający charakter literackiego wspomnienia oraz posłowie, w którym autor dopowiada kilka historycznych szczegółów dotyczących czasów i okoliczności, w jakich powstawały wiersze opublikowane w tomie „Jeśli zapomnę o nich...”
Komentarze