Wykopaliska rozpoczną w kwietniu archeolodzy z Muzeum Górnośląskiego, a zainspirowały ich do tego przeprowadzone w 2009 roku badania posadzki świątyni i jej otoczenia przy użyciu georadaru. Urządzenie zastosowane przez specjalistów z krakowskiego Zakładu Badań Nieniszczących KPG Sp. z o. o. wykryło trzy zmiany w podłożu, występujące w obrębie samego kościoła i na dziedzińcu.
Jak dotychczas przeprowadzenie badań było niemożliwe bez zniszczenia wnętrza obiektu. Zarządzający parafią księża werbiści otrzymali jednak unijne dofinansowanie w wysokości 2,4 miliona złotych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach projektu „Konserwacja i zachowanie zabytkowego kościoła św. Małgorzaty w Bytomiu”.
Projekt rewitalizacji kościoła przewiduje wykonanie instalacji centralnego ogrzewania, co wiąże się z koniecznością zerwania posadzki. Ponadto przeprowadzona zostanie izolacja fundamentów, naprawa dachu i odwodnienie. Prace obejmą ponadto konserwację i czyszczenie witraży. Na koniec odnowione zostaną stropy i ściany, a kościół zyska monitoring.
Proboszcz parafii ojciec Marek Pardon podkreśla, że podczas prac nie da się uniknąć niedogodności. Przez dwa miesiące kościół będzie nieczynny i wszystkie msze święte oraz inne uroczystości będą się musiały odbywać w pomieszczeniach pobliskiego domu misyjnego. Ojciec Pardon liczy, iż latem część mszy będzie się mogła odbywać również na wolnym powietrzu, oczywiście jeżeli dopisze aura.
Prace wykopaliskowe w kościele są dla archeologów bardzo istotne z uwagi na szansę wzbogacenia wiedzy o początkach naszego grodu. Obecny kościół, wzniesiony dzięki inicjatywie księdza Norberta Bończyka, powstał w 1881 roku i jest to prawdopodobnie już czwarta świątynia stojąca na Wzgórzu Małgorzatki. Archeolodzy liczą, że w miejscach wskazanych przez georadar natrafią na pozostałości po romańskiej świątyni wzniesionej w 1165 roku, a więc prawie sto lat przed lokacją Bytomia przez księcia Bolesława Kędzierzawego.
„Małgorzatka” jest postrzegana jako kolebka Bytomia. Stąd też dwa lata temu na dziedzińcu kościelnym ustawiono replikę tympanonu Jaksy, najstarszego znajdującego się w Polsce tympanonu fundacyjnego kościoła. Jego oryginał znajduje się w Muzeum Architektury we Wrocławiu. Na tympanonie widnieje wizerunek fundatora naszego kościoła oraz jego syna Leszka.
Jeżeli badania potwierdzą istnienie romańskiej świątyni, po której w obecnym miejscu stały jeszcze dwa drewniane kościoły, to będzie to wielka sensacja w środowisku archeologicznym. Nie jest również wykluczone, że niejednorodne wskazania georadaru mogą świadczyć o miejscach pochówku w tym miejscu dawnych zakonników premonstratensów, a może wcześniej rezydujących na wzgórzu benedyktynów. Dopiero po nich przybyli do Bytomia ojcowie misjonarze werbiści. Prace archeologiczne oraz remont kościoła potrwają do końca tego roku. Na archeologiczne rewelacje trzeba więc trochę poczekać.
Komentarze