Drinki nie będą już tak słodko smakować

Niestety, nasze życie już nie będzie takie słodkie. Rząd z myślą o naszym zdrowiu wprowadzi niedługo kolejny podatek. Alkohol, energetyki i oranżady będą droższe.

Słodko już było...Jeśli lubisz słodycze, napoje gazowane i słodkie drinki z palemką, szykuj się na większe wydatki. To, że cukier jest niezdrowy, wiemy od dziecka, ale jak każda substancja, która daje nam radość niestety wyrządza w naszym organizmie też ogromne szkody. Rząd pod hasłem walki z chorobami zamierza zatem pomóc nam w rzuceniu zgubnego nałogu i sprawić, abyśmy byli nie dość, że zdrowsi, szczęśliwsi, to jeszcze...bogatsi.

Wystarczy tylko zrezygnować z cukru, a to nie takie łatwe. Bo cukier nie tylko uszczęśliwia, ale też uzależnia i zamiast nas odżywiać tylko dodaje nam zbędne kilogramy. Kolejna podwyżka dotyczy napojów alkoholowych. Ponieważ ogólnie wypijamy go za dużo, to czas zadbać o mniejszą dostępność, czyli podnieść ceny.

Cukier szkodzi!

Statystyki oraz doświadczenie gabinetowe pokazuje, iż Polacy spożywają zdecydowanie zbyt duże ilości cukru pod różnymi postaciami. Najczęściej w formie słodkich napojów i miodu, szczególnie w okresie jesienno-zimowym „w celu wzmocnienia odporności”. Warto pamiętać o tym, iż nadmiar cukru (a wraz z nim często nadwyżka kaloryczna) mogą prowadzić do szeregu chorób takich jak nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2, choroby serca, stłuszczenie wątroby, zespół metaboliczny, próchnica zębów czy obniżenie odporności.

W celu obniżenia jego ilości w diecie warto zacząć od małych, prostych kroków: rezygnacja lub zmniejszenie ilości napojów słodzonych a także niedosładzanie herbaty, kawy itp. Pomocnym będzie również nietrzymanie słodyczy w domu „na wszelki wypadek”.

– Im bardziej i łatwiej dostępny produkt, tym trudniej jest nam się oprzeć. Pamiętajmy iż normy żywienia dopuszczają maksymalną ilość cukrów wolnych w diecie do 5 procent dziennego zapotrzebowania energetycznego, co przekłada się na około 25g cukru – korzystajmy więc z tej możliwości z rozsądkiem!- tłumaczy Katarzyna Rutka-Świeszek dietetyk z WSS nr 4 w Bytomiu

Ile cukru w cukrze...

W uzasadnieniu do projektu podkreślono, że obecne przepisy mają sporo luk. Przykładowo, opłatą nie były objęte napoje sprzedawane w internecie ani te trafiające do gastronomii, część firm przerzucała swoje produkty do kategorii suplementów diety, które udawały „zdrowe”, część napojów z sokiem i słodzikami wymykała się regulacjom.

Planowane jest m.in.: przeniesienie obowiązku płacenia podatku na producentów i importerów, naliczanie opłaty od całej zawartości cukru w napoju – zarówno dodanego, jak i naturalnego, objęcie podatkiem wszystkich koncentratów i suplementów w formie napojów. Dla konsumentów oznacza to jedno – wyższe ceny. 

Teraz rząd chce to uporządkować. Planowane jest m.in.: przeniesienie obowiązku płacenia podatku na producentów i importerów, naliczanie opłaty od całej zawartości cukru w napoju – zarówno dodanego, jak i naturalnego, objęcie podatkiem wszystkich koncentratów i suplementów w formie napojów. Dla konsumentów oznacza to jedno – wyższe ceny. Opłata stała wzrośnie z 50 do 70 groszy, zmienna – z 5 do 10 groszy za każdy gram cukru powyżej 5 g w 100 ml, dopłata za kofeinę lub taurynę – z 10 groszy do 1 zł za litr, maksymalna opłata – z 1,20 zł do 1,80 zł za litr.

Drinki dla bogatych

Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz WHO od dawna podkreślają, że najskuteczniejszym sposobem walki z nadmiernym piciem alkoholu jest podnoszenie jego ceny. Jednak dane z ostatnich lat pokazują, że mimo wcześniejszych podwyżek akcyzy, dostępność alkoholu dla przeciętnego Polaka rosła.

Od 1 stycznia 2026 r. wzrosną stawki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie o 15 proc. w stosunku do stawek z 2025 roku.

Eksperci przekonują, że kolejne podwyżki mogą wreszcie zahamować ten trend, co w perspektywie długoterminowej przełoży się na mniejszą liczbę chorób, wypadków, przemocy domowej i innych problemów społecznych. A zatem, od 1 stycznia 2026 r. wzrosną stawki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie o 15 proc. w stosunku do stawek z 2025 roku. Planowa jest również podwyżka opłaty pobieranej m.in. od słodzonych napojów. Kto lubi koktajle alkoholowe, będzie musiał głębiej sięgnąć do kieszeni. To nie wszystko. Podwyżki odczujemy również przy zakupie gazowanych i niegazowanych napojów, energetyków, wód smakowych, napojów mlecznych czy suplementów w płynie.

Gdzie są te pieniądze?

Zgodnie z raportem NIK działania organów państwa w zakresie dysponowania środkami z opłaty cukrowej i opłaty od napojów alkoholowych nie były realizowane rzetelnie i prawidłowo. Wpływy z obu źródeł – łącznie ponad 5,2 mld zł w latach 2021-2023 – zasiliły budżet NFZ i w założeniu miały być dodatkowym wsparciem leczenia negatywnych skutków zdrowotnych spożywania napojów słodzonych i alkoholu. W rzeczywistości jednak miały charakter fiskalny i stały się kolejnym źródłem finansowania ogółu świadczeń, a nie konkretnych i celowanych działań zawartych w ustawie o zdrowiu publicznym oraz ustawie o przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Kiedy nowe podatki wejdą w życie? Jeśli projekt uzyska większość w Sejmie i podpis prezydenta, zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2026 r.. Rząd planuje przyjęcie projektu w IV kwartale 2025 r.

Czym jest opłata cukrowa?

Obecnie wynosi ona:

0,50 zł opłaty stałej – za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za zawartość (w jakiejkolwiek ilości) co najmniej jednej substancji słodzącej,

0,05 zł opłaty zmiennej – za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju.

Opłata nie może wynieść więcej niż maksymalnie 1,2 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.

Jakie napoje podlegają podatkowi

● cukrów (monosacharydów, disacharydów oraz środków spożywczych zawierających te substancje),

● substancji słodzących, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 (na przykład ksylitol, sorbitol, aspartam),

● kofeiny lub tauryny

Nie podlegają napoje, które są:

● wyrobami medycznymi,

● suplementami diety,

● żywnością specjalnego przeznaczenia, preparatami do początkowego i dalszego żywienia niemowląt,

● wyrobami akcyzowymi,

● wyrobami zawierającymi nie mniej niż 20% soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego, w których zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g na 100 ml napoju,