Kossak podwójny, czyli konie i sokół

Juliusz Kossak to nestor malarskiej rodziny Kossaków (ojciec Wojciecha, dziadek Jerzego) i zarazem jeden z najlepszych polskich artystów „specjalizujących” się w malowaniu koni. Konkurować z nim zapewne mógł chyba tylko Józef Brandt – obaj twórcy działali w tej samej epoce i znali się. W Galerii Malarstwa Polskiego znajduje się kilka znanych obrazów Brandta – między innymi „Wesele kozackie” i „Zwiad kozacki”. Ale jest również niewielka, ale jakże precyzyjnie namalowana akwarela Juliusza Kossaka zatytułowana „Nauka polowania z sokołem”. Bytomskie Muzeum nabyło ją w 1964 roku.

W 2016 roku zdarzyła się sytuacja niezwykła – do salonu DESA w Krakowie trafił szkic Juliusza Kossaka do „Polowania z sokołem”. Pracownica DESY, wiedząc że obraz znajduje się w Muzeum Górnośląskim – zaproponowała kupno szkicu właśnie naszej placówce. Od chwili propozycji do sfinalizowania transakcji upłynęło wyjątkowo mało – jak na realia biurokracji w polskie kulturze – czasu. Za kwotę 8 tysięcy złotych obraz trafił do Bytomia. Transakcję sfinalizowano 29 kwietnia. – To dla nas powrót do normalności, nabywamy obiekty, powiększamy zbiory – mówił dyrektor Muzeum Górnośląskiego Leszek Jodliński. – Ale dla mnie, jako historyka sztuki, to także moment niezwykłej emocji. Po ponad 100 lat szkic znów spotyka się z obrazem, możemy zobaczyć kolejne etapy pracy artysty.

Juliusz Kossak znany jest z tego, że do obrazów przygotowywał bardzo staranne szkice. Nie żadne tam wstępne studia i „machnięcia” od niechcenia, ale dokładny projekt. Szkice pokrywał siatką niewielkich kwadratów, umożliwiających przeniesienie rysunku na powierzchnię obrazu. Dlatego porównanie szkicu z akwarelą to ciekawe doświadczenie. I z tego właśnie powodu dyrekcja Muzeum Górnośląskiego zdecydowała się na pokazanie szkicu obok akwareli. Będzie to niezwykle krótka ekspozycja – potrwa w Galerii Malarstwa Polskiego zaledwie 13 dni, do niedzieli 19 czerwca. Wszystko dlatego, że potem nowo kupiony szkic musi trafić do pracowni konserwatorskiej.

W związku z zakupem nowego dzieła Juliusza Kossaka Muzeum Górnośląskie zaprasza także do związanej z tym wydarzeniem akcji społeczno-artystycznej. Jej celem ma być zgromadzenie tysiąca wizerunków koni – rysunków namalowanych przez miłośników tych pięknych zwierząt. Do przygotowania portretów koni inspirowanych twórczością Juliusza Kossaka muzeum zachęca wszystkich niezależnie od wieku i umiejętności. Prace przyjmowane będą do niedzieli 26 czerwca. Powinny być podpisane na odwrocie (przynajmniej imieniem i wiekiem malującego). Można je przynosić do Działu Edukacji lub do kasy wystawowej.