"Podręcznikowa" ciąża kobiety trwa 40 tygodni. Oczywiście życie często nie przebiega podręcznikowo, dlatego ciążę uważa się za donoszoną, jeżeli poród nastąpi w okresie od 38 do... 42 tygodnia ciąży. Natomiast dzieci urodzone od 22 do 37 tygodnia ciąży określa się mianem wcześniaków. Dzisiejsza wiedza medyczna pozwala uratować maluszki urodzone tak wcześnie, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie miały szansy na przeżycie.

Wcześniaki trafiają do Śląskiego Centrum Perinatologii, Ginekologii i Chirurgii Płodu, które mieści się w Szpitalu Specjalistycznym nr 2 przy ul. Batorego w Bytomiu. To jeden z dwóch najważniejszych w województwie śląskim ośrodków perinatologii, w których ratuje się wcześniaki. Dzieci znajdują się pod opieką pracujących tam specjalistów jeszcze w czasie życia płodowego.

Kiedy ciąża jest wysokiego ryzyka, zagrożona porodem przedwczesnym - matka zostaje przewieziona do tzw. Ośrodka perinatologii III stopnia referencyjności. - Dla wcześniaka najlepszy transport medyczny to transport w łonie matki - mówi dr n. med. Helena Sławska, ordynator Oddziału Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka. Czyli: lepiej przewieźć dziecko przed urodzeniem, chronione wodami płodowymi w macicy matki niż po urodzeniu w najlepiej nawet wyposażonej karetce typu N.

7 procent porodów

Oblicza się, że porody wcześniacze to około 7 procent wszystkich porodów. Co ciekawe, mimo postępów medycyny - ten wskaźnik się nie zmienia, nie maleje. W bytomskim Oddziale Klinicznym Położnictwa i Ginekologii przyjmowanych jest corocznie około 1000 porodów. Ale wcześniaków rodzi się tutaj więcej niż statystyczne 7 procent, bo do Bytomia trafiają kobiety z ciążami wysokiego ryzyka.

Oczywiście

Dzieci przebywają w cieplarkach, czyli inkubatorach. Ale to nie wszystko. - Cieplarka to miejsce, które stwarza wcześniakowi jak najlepsze warunki - mówi dr Helena Sławska. - Ale aparatura podtrzymująca życie: respirator, pompy infuzyjne znajdują się poza inkubatorem. Gdy tylko jest to możliwe - rozpoczyna się kontakt wcześniaków z matką, czyli kangurowanie. To kładzenie niemowlęcia na skórze matki - między piersiami albo na brzuchu.

Ciekawa jest sprawa określania wieku wcześniaków. Wcześniak urodzony w 30 tygodniu kończy 2 miesiące. I taki jest jego wiek kalendarzowy. Jednak z drugiej strony - dopiero osiąga punkt startowy, czyli czas, w którym powinien się urodzić. Jednak, jeśli nie wystąpiły żadne wady ani komplikacje - już po roku wcześniak może rozwojowo "dogonić" dzieci urodzone w terminie.

Uwaga na infekcje!

W czasie ciąży ważna jest profilaktyka, czyli minimalizowanie ryzyka porodu przedwczesnego. Niektóre zasady są powszechnie znane, choć nie oznacza, że powszechnie stosowane. Na przykład ciężarna nie powinna palić papierosów, pić alkoholu. Niewskazany jest również stres.

Ale na niektóre sprawy rzadziej zwracamy uwagę. - Kiedy widzę ciężarną kobietę w dużym skupisku ludzi, na przykład w centrum handlowym, zapala mi się pomarańczowe światło - mówi doktor Sławska. Chodzi o ochronę przed infekcjami. Jeżeli matka ma infekcję bakteryjną - bakterie nie tak łatwo przenikają przez barierę krew-łożysko. Gorzej jest w przypadku infekcji wirusowych, które mogą atakować także dziecko w prenatalnym stadium rozwoju. Co więcej, matka może nie mieć objawów, nie chorować, a wirusy mogą szkodzić jej nienarodzonemu dziecku.

15 listopada odbędą się XI Bytomskie Obchody Światowego Dnia Wcześniaka (przypada on dwa dni później). Z tej okazji w szpitalu przy ul. Batorego Śląskie Centrum Perinatologii pojawią się byli pacjenci, dla których przewidziano liczne atrakcje. Odbędzie się też minisesja popularnonaukowa. Referaty będą trwały 15 minut, przewidziano także występ uczniów bytomskiej Szkoły Muzycznej, zwiedzanie Oddziału oraz tort dla pacjentów i rodziców. Wszystko pod hasłem "Wcześniak - mały człowiek z wielkim bagażem".