Insygnia do lamusa?

Obecnie używane insygnia (czyli symbole władzy) noszone przez prezydenta Bytomia oraz przewodniczącego Rady Miejskiej zostały ufundowane w roku 2004. W ten sposób uczczono rocznicę 750-lecia nadania Bytomiowi praw miejskich. Dwa łańcuchy (osobny dla prezydenta miasta, osobny dla przewodniczącego Rady) kosztowały 12 tysięcy złotych. Wzorowane są na srebrnym łańcuchu burmistrzowskim, jaki nosił nadburmistrz Bytomia Georg Brüning. Te współczesne zaprojektował Arkadiusz Łozowski, właściciel Pracowni Grawersko-Heraldycznej w Katowicach. Zostały wykonane z oksydowanego srebra próby 925.

W 2004 roku za insygnia dla prezydenta Bytomia i przewodniczącego Rady Miejskiej zapłaciło z prywatnych pieniędzy 18 osób związanych z bytomskim samorządem. Wśród fundatorów znaleźli się m.in. ówcześni wiceprezydenci Bytomia Marian Stajno i Zdzisław Marchwiński, ówczesna prezes Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego Krystyna Jastal oraz kierownik Urzędu Stanu Cywilnego Sławomir Galiński. W zamian ich nazwiska zostały wygrawerowane na insygniach (po wewnętrznej stronie zawieszonego na łańcuchach herbu miasta). Tak więc każdy z przewodniczących Rady Miejskiej i prezydentów Bytomia, ubierając insygnia, wdziewa „biżuterię” sygnowaną nazwiskami m.in. panów Stajny i Marchwińskiego.

Już w chwili fundowania insygniów pojawiły się kontrowersje. Opozycyjni radni uważali, iż insygnia nie powinny być fundowane przez prywatnych sponsorów. Z kolei historyk Przemysław Nadolski wskazywał, że nie jest uprawnione nawiązywanie do łańcucha nadburmistrza Brüninga. Nie były to bowiem insygnia burmistrzowskie, ale osobiste (indywidualne) odznaczenie, jakie otrzymał Brüning. Jego następcy nie mieli prawa noszenia tego łańcucha.

Abstrahując od tych zaszłości: kiedy patrzyłem na insygnia noszone przez prezydenta Piotra Koja, to nie kojarzyły mi się one z powagą urzędu, a raczej z elementem operetkowego stroju. Jest taka powieść Stanisława Grzesiuka „Boso, ale w ostrogach”. Przekładając na realia bytomskie, można powiedzieć: „Wśród ruin, ale w insygniach”.

Być może niechęć przewodniczącej Skalskiej do przywdziewania insygniów jest dobrym pretekstem, aby łańcuchy te oddać na przykład w depozyt do Muzeum Górnośląskiego? Z zastrzeżeniem, że zostaną odebrane, kiedy mieszkańcy Bytomia uznają, że ich miasto przezwyciężyło kryzys i dzieje się w nim lepiej. A wtedy prezydent i przewodniczący Rady będą mogli nosić insygnia bez narażania się na skojarzenia z tytułem „Boso, ale w ostrogach”.