Tradycyjna edukacja czy sztuczna inteligencja?

Śląski Festiwal Nauki co roku gromadzi tysiące osób zainteresowanych pogłębianiem wiedzy, na wizyty w niektórych muzeach trzeba kupować bilety z dużym wyprzedzeniem, na spektakle teatralne zwykle nie da się kupić wejściówki po prostu w kasie. Nauka i sztuka trzymają się mocno. Czy w dobie AI to się zmieni?

Dzieci w Bytomiu wyraźnie prą do nauki. Mamy wielu wybitnych absolwentów, uczniów w szkołach artystycznych  z wieloma sukcesami, długą listę sportowców, którzy wyróżniają się nie tylko na tle miasta. Młodzież nadal chce się wyróżnić, prze do wiedzy. I to nie tylko ze względu na stypendia czy nagrody. W wielu domach nadal oczywistością jest to, że dobre życie w przyszłości zależy od tego, ile wysiłku teraz włożymy w naukę.

Niskie i wysokie progi

Z drugiej strony wyższe wykształcenie jest niemal normą. W Polsce magistrów i osób z licencjatem jest już ponad 40 procent. Jeszcze w latach 70-tych było ich zaledwie 7-10 proc. Aby zaliczyć maturę i dostać się na mało oblegane kierunku studiów trzeba włożyć mniej wysiłku niż w to, aby zdobyć tytuł ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej ( matura ma próg 30 procent, a egzamin zawodowy- 50 proc. ). Czy nadal ceni się osoby, które mają wiedzę encyklopedyczną, skoro wszystko jest w Internecie? Dzieci rodzi się coraz mniej, szkoły borykają się brakiem kadry nauczycielskiej. Ta diagnoza nie zachęca do studiów uniwersyteckich. A to z kolei one gwarantują nam umiejętność poszukiwania odpowiedzi na pytania i dają szansę na umiejętność zmiany branży w przyszłości. Osoby, które będą mieć tzw. twarde zawody, mogą się zdziwić, gdy nagle okażą się niezdatne do pracy, bo...roboty będą lepsze. 

Weryfikacja to podstawa

– Kiedyś słyszałam takie zdanie, że nikt dziś nie wie, jakie zawody będą istniały za 10-20 lat, więc trudno się dobrze do nich przygotować. Aby nie było nieprzyjemnych zaskoczeń, musimy nauczyć nasze dzieci jednego: umiejętności uczenia się nowych rzeczy - mówi Iwona, matka trzynastoletniego Dawida.

Nauczyciele obecnie czasem nie nadążają za uczniami w ich zdolnościach do wyszukiwania odpowiedzi w telefonach czy komputerach. – Uważam, że teraz należy uczyć dzieci nie przyswajania wiadomości z książek, tylko umiejętności ich weryfikacji, Tylko czy oni to potrafią? - zastanawia się pani Anna z Bytomia.

Ufamy żywym ludziom

Sztuczna Inteligencja z impetem weszła w nasze życie całkiem niedawno, a już dziś stosuje ją niemal każdy. Potrafi napisać tekst, wygenerować zdjęcie, zaplanować trasę podróży, zdiagnozować potencjalne choroby. A jednak wielu z nas jej nie ufa. – Nie poszedłbym do lekarza, który nie uczył się medycyny w tradycyjny sposób- mówi Michał Kałuziński z Bytomia. Wielu z nas woli nadal poprosić o poradę prawnika, choć będzie się to wiązało z opłatą, wynająć architekta niż zadać takie zadanie AI. Nadal mamy obawy, czy wsiąść do auta bez kierowcy, nie mówiąc już o samolocie, który leciałby bez pilota.

Dlatego edukacja ma nadal sens. I wiedzą to uczniowie renomowanych szkół średnich w Bytomiu, bo to dzięki nim szkoły te szybują w śląskich rankingach. Jaki jest sposób, by zachęcić młodych ludzi do prawdziwej nauki, a nie zaliczania przedmiotów, by zdać?

Liczba

500 zł od prezydenta

Za rok szkolny 2024/2025 nagrodzone zostały 134 osoby

AI? oczywiście, ale z bardzo dużą dozą rozsądku

– Uczymy o sztucznej inteligencji i z jej wykorzystaniem. Nauczyciele są po doskonałym szkoleniu, uczniowie również. Temat pojawia się na lekcjach oraz na wykładach w naszym Małym Uniwersytecie Smoleniaka, gdzie wykładowcami są naukowcy i praktycy, głównie nasi absolwenci. Przed nami realizacja kursu specjalistycznego, który poprowadzą pracownicy Politechniki Śląskiej. Nie można udawać, że AI nie istnieje lecz my przede wszystkim promujemy tradycyjne metody nauki, bo badania wykazują, że przynoszą trwalsze efekty i są zwyczajnie zdrowsze. Piętnujemy złe wykorzystywanie AI, które rozleniwia mózg i często prowadzi do nieuczciwości. Na szczęście nie jest to dla nas nowość i dość dobrze radzimy sobie z rozpoznawaniem pracy samodzielnej, twórczej od pracy będącej wytworem sztucznej inteligencji. Jest to jednakże trudne zadanie , gdy się dobrze nie zna swoich uczniów– tłumaczy Katarzyna Łoza, dyrektor renomowanego I LO im.J. Smolenia w Bytomiu.

Nowe narzędzia nowej rzeczywistości

Socjolog dr hab. prof. UŚ Rafał Cekiera uważa, że nie możemy udawać, że wokół nas nic się nie zmieniło.– Jeszcze 20-30 lat temu Internet był czymś wręcz niewyobrażalnym, tak samo jak smartfon, w którym mamy teraz wszystko. Kiedy kto mówił wtedy, że może dowiedzieć się wszystkiego nie wychodząc z domu i nawet nie musi sprawdzać wiedzy w książkach, ciężko było w to uwierzyć. Internet jest wspaniałym narzędziem, problemem jest tylko to, jak można go wykorzystywać. Zadanie nauczycieli i rodziców jest na pewno to, by zasiać w młodych ludziach wątpliwość i nauczyć ich krytycznego myślenia. Nie przyjmować bezwarunkowo odpowiedzi, które kreuje dla nas AI. Jestem pod wrażeniem parcia młodych bytomian do nauki i gratuluję im i ich rodzinom takiego podejścia. Wbrew pozorom, że w intern ecie jest wszystko, nadal wiedza i wykształcenie są niezwykle ważne i dają gwarancję lepszej przyszłości. Warto się uczyć- w każdy sposób: eksperymentować, siedzieć w książkach czy przeszukiwać internet. I myśleć. Dzięki temu zawsze jest szansa na to, że gdy przyjdzie czas na to, by zmienić zawód na taki, który jest bardziej potrzebny w danym momencie, ktoś, kto umie się uczyć, łatwo to zrobi- mówi naukowiec.

Socjolog dr hab. prof. UŚ Rafał Cekiera uważa, że nie możemy udawać, że wokół nas nic się nie zmieniło.– Jeszcze 20-30 lat temu Internet był czymś wręcz niewyobrażalnym, tak samo jak smartfon, w którym mamy teraz wszystko. Kiedy kto mówił wtedy, że może dowiedzieć się wszystkiego nie wychodząc z domu i nawet nie musi sprawdzać wiedzy w książkach, ciężko było w to uwierzyć. Internet jest wspaniałym narzędziem, problemem jest tylko to, jak można go wykorzystywać. 

Fach w ręku

Nauka to nie tylko wiedza encyklopedyczna, bo osób z wyższym wykształceniem zdaje się już być nadmiar. nauka to też solidne wykonywania prac własnymi rękami. Pracy dla stolarzy, mechaników samochodowych i fachowców od budowlanki chyba nigdy nie będzie zbyt wielu. A tych zawodów sztuczna inteligencja za nas nie wykona. Podobno testem zawodów przyszłości była pandemia: przetrwają ci, którzy nie mogli pracować zdalnie. Resztę może zastąpią roboty.

Przodujące szkoły w Bytomiu:

I Liceum Ogólnokształcącego im. J. Smolenia w Bytomiu, IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego Bytomiu, Zespołu Szkół Technicznych w Bytomiu.

Prawie 800 tys. złotych dla wybitnych sportowców

W 2025 roku przyznane zostały również stypendia sportowe na 2025 r na podstawie uchwały Rady Miejskiej w Bytomiu. Wśród 170 sportowców są również uczniowie bytomskich szkół