Bijące serca miasta

Jak się jednak okazuje, dzwony kościelne w naszym mieście nie miały łatwo. Zapewne wielokrotnie rekwirowano je na potrzeby wojska. Ostatnia taka grabież miała miejsce podczas II wojny światowej. Do dziś wiele naszych kościołów ma opustoszałe dzwonnice, w których niegdyś biło po kilka dzwonów.

Przykładem tragicznej historii jest nasz najstarszy kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny w Rynku. 21 grudnia 1942 roku decyzją Ministerstwa Spraw Wewnętrznych III Rzeszy zadecydowano o przeznaczanie czterech z pięciu dzwonów na cele wojenne. Zabrano je w Polowie 1942 roku. W ten sposób zniknęły dzwony Święty Urban, Święty Józef, Święty Juda Tadeusz i Święta Anna. Pozostał tylko dzwon Świętej Małgorzaty. 

Historyczka Henryka Andrzejczak w swojej książce „Świątynia starsza od miasta” informuje, iż najpierw zabrano korpusy dzwonów, a następnie ich serca. Nie wiadomo, na co zostały one przetopione. Dopiero w 1966 roku zlecono wykonanie czterech dzwonów w pracowni ludwisarskiej w Dąbrowie Górniczej. Do Bytomia przywieziono w listopadzie trzy z nich: Ave Maria, Święty Józef i O Salutaris Hostia. Służą one parafii do dziś. Ostatni dzwon z niewiadomych przyczyn do Bytomia nie dotarł.

Podobny los spotkał dzwony parafii pod wezwaniem Świętej Barbary. Pierwotnie było tam pięć dzwonów. 25 marca 1942 roku zabrano cztery z nich, pozostawiając najmniejszy dzwon żałobny Józef. Dzwon niedawno był naprawiany i poprawiono jego nieco „garnkowe” brzmienie. Ma on nowe serce i jest obecnie sterowany elektronicznie. Proboszcz ksiądz Eugeniusz Gogoliński jest zdania, że nawet gdyby jakimś cudem stare dzwony gdzieś przetrwały, bowiem takie są przypuszczenia, to i tak nie dałoby się ich zainstalować na sfatygowanej szkodami górniczymi wieży kościelnej.

Jeden z najnowszych kościołów Bytomia, pochodząca z lat 80. parafia Świętej Anny z ulicy Chorzowskiej, mimo młodego wieku ma już trzy swoje nowe dzwony. Natomiast nowy kościół w budowie pod wezwaniem Świętego Józefa w Stroszku nie ma dzwonów. Zastępuje je nowoczesna aparatura nagłośnieniowa. Proboszcz ksiądz Rafał Sierla musi przenieść parafię w nowe miejsce, bowiem stary kościół przy ulicy Strzelców Bytomskich jest tak zniszczony przez szkody górnicze, że grozi katastrofą budowlaną. Niestety, tamtejszych dzwonów, ufundowanych w latach 50. nie da się przenieść, bowiem nowy kościół w Stroszku nie ma wieży, a jej wybudowanie byłoby na razie ponad siły parafii.

Kościół parafii Ewangelicko- Augsburskiej z Miechowic jest na razie nieczynny z powodu szkód górniczych i jest w trakcie remontu. Ma jednak swoje dzwony pochodzące z przełomu wieków.  Natomiast w równie zrujnowanym budynku Matki Ewy na ścianie nadal znajduje się widoczna od strony dziedzińca sygnatura, niewielki dzwonek w porównaniu z jego wielkimi „braćmi” z wież.